Bỏ công ty riêng đang “ăn nên làm ra” giữa phố phường, một chàng trai trở về… làm rẫy và công trình “Máy chăm sóc cây đa năng” đã ra đời ngoạn mục.
Sinh năm 1972, lớn lên ở vùng quê Phú Hòa (Phú Yên), Đào Hiền Nhân là chàng trai chăm học và ham mê ruộng vườn. Tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp 2 – Huế, năm 1993 (nay là Đại học Nông Lâm Huế), học tiếp Quản trị kinh doanh, rồi Nhân vào làm ở Điện lực TP.HCM và "cày" thêm việc kinh doanh bên ngoài để nuôi bầy em ăn học sau khi mẹ mất sớm. Năm 2003, Nhân mở công ty riêng và làm ăn khấm khá. Thế nhưng, người cha đau yếu và vườn tiêu 6 ha của gia đình đã kéo chân chàng trai giàu ý chí trở lại quê nhà vào cuối năm 2004.
Lúc bấy giờ, vườn tiêu của gia đình Nhân hầu hết đều còi cọc, xuống cấp, thuộc diện phải nhổ bỏ, trồng lại. Với một ít vốn dành dụm được, Nhân đổ vào nâng cấp vườn tiêu. Nhân hiểu thêm một điều: cây tiêu giá trị cao là thế nhưng "sống" với nó không hề đơn giản. Cây này luôn bị hàng loạt sâu bệnh tấn công mà phổ biến nhất là bị rệp sáp, nấm, sâu đục thân,… làm cho nhiều nhà vườn kỳ cựu ở đây sau khi chạy "đủ thầy, đủ thuốc" cũng phải "bó tay", nhổ bỏ. Đã vậy, lượng tiền mua phân đổ vào cây tiêu mỗi mùa cũng khiến cho các nhà vườn cạn kiệt.
Bắt tay vào làm, Nhân đau đáu một ý nghĩ: làm thế nào để vừa trị sâu bệnh hiệu quả vừa tiết kiệm triệt để phân bón, thuốc trừ sâu – vốn chiếm phần lớn chi phí của các trang trại cây công nghiệp? Cải tiến liên tục, sau hai năm, Nhân đã trẻ hóa, phục hồi thành công vườn tiêu nhà mình. Thế nhưng bài toán tiết kiệm và hiệu quả kinh doanh vẫn chưa tiến triển được bao nhiêu. "Mỗi mùa tiêu phải nhiều đợt bón phân và mỗi đợt như vậy "bay" trên 100 triệu đồng. Chi phí đầu vào quá… chóng mặt!" – Nhân tâm sự.
Sau bao ngày trăn trở, anh phát hiện một điều: tại sao không chữa bệnh thối rễ ngay từ… rễ, đưa phân – thuốc xuống tận rễ để tránh lãng phí? Giữa năm 2007, dù chưa học về cơ khí ngày nào, Nhân quyết định bắt tay vào mày mò thiết kế máy đưa thuốc trực tiếp xuống rễ để trị bệnh cho tiêu. Đầu tiên, anh dùng các ống kim loại vát nhọn để xuyên xuống đất, rồi dùng bình bơm tay "tiêm" thuốc cho rễ tiêu; nhưng ngặt nỗi "kim tiêm" lại bị nghẽn do đất nhét vào. Nhân vắt óc suy nghĩ và thay đổi hàng loạt cách thức, tốn kém bộn tiền để mua vật liệu thử nghiệm nhiều lần; cuối cùng thì phương án dùng các ống kim loại nhỏ để đệm trong "mũi tiêm" tỏ ra hoàn hảo hơn cả! Và hình thức "tiêm rễ" này còn được Nhân áp dụng luôn cho việc bón phân thẳng cho rễ, tiết kiệm đến hơn một nửa lượng phân bón gốc. Thành công này đã giúp vườn tiêu của Nhân nhanh chóng "dứt điểm" bệnh thối rễ và rệp sáp, tiết kiệm đến 70% lượng thuốc trị bệnh và phân bón mỗi vụ!
Ông Nguyễn Văn Thành (61 tuổi), một người trồng tiêu thâm niên ở Sơn Thành Tây, nhận xét: "Thằng Nhân làm cái máy "vừa phun vừa chích" này quá đã! Không chỉ với cây tiêu mà còn có thể áp dụng rộng rãi cho việc trồng các cây công nghiệp khác như cà phê, cao su, hay cà chua, đu đủ, sắn, bắp, cây cảnh… đều hiệu quả! Chiếc máy giúp tiết kiệm được trên 90% vật tư, nhân công như vầy thì hết ý! Tui nể cái gan kiên trì sáng chế của nó!".
Thế nhưng Nhân vẫn chưa hài lòng! Hết bình thuốc rồi đến bình phân đeo vai, nhân công của trang trại cứ nghe đến "phân, thuốc" là bỏ chạy, bởi vai và lưng ai nấy đều bị bỏng, bong từng mảng lớn sau mỗi đợt "phân, thuốc"! Kế nữa, dùng bơm tay "đút" phân thuốc cho mấy hecta tiêu cùng lúc lại là chuyện quá tốn sức! Vả lại, giá nhân công tăng vọt và lắm lúc tìm không ra người. Lại tiếp tục lao vào nghiên cứu "độ" lắp các bình, ống phun thuốc-phân có phễu định hướng cho thân lá, ống "tiêm" phân-thuốc trực tiếp cho rễ… vào hệ thống áp lực của máy nổ, có bộ phận điều khiển cầm tay; tất cả đặt lên một chiếc xe gắn động cơ nhỏ để lái chạy "tung tăng" giữa bạt ngàn các dãy cọc tiêu…
Vậy là "Máy chăm sóc cây đa năng" ra đời. Nó chính thức được Nhân hoàn chỉnh vào cuối năm 2007. Rất nhiều nông dân và chuyên gia nông nghiệp đã tìm đến Sơn Thành Tây để tận mắt xem thao tác chiếc máy này và đều tâm đắc. Còn Nhân thì vui vẻ cho biết đang tiến hành đăng ký sở hữu trí tuệ đối với Máy chăm sóc cây đa năng và rất muốn chia sẻ sáng chế này với những ai quan tâm.
